Kiedy otrzymałem propozycję objęcia patronatu nad książką Jiříego Březiny ,,Przedawnienie'', zapoznałem się z opisem fabuły i to lakoniczne wprowadzenie przesądziło o tym, że zdecydowałem się sygnować swoim nazwiskiem pierwszy tom serii z policjantem Tomášem Volfem w roli głównej. Zaciekawiła mnie wzmianka o wątku historycznym, wplecionym w warstwę fabularną powieści oraz urzekła mnie także okładka, która pomimo pewnego minimalizmu ma w sobie coś tajemniczego, mrocznego, co wręcz zachęca do zapoznania się z wnętrzem książki. Czy rzeczywiście mamy jednak do czynienia z interesującym rozpoczęciem nowego cyklu kryminalnego?
Po zakończonym fiaskiem śledztwie niedoświadczony, ale niezwykle ambitny policjant Tomáš Volf zostaje oddelegowany z dochodzeniówki do pracy w archiwum. Mężczyzna, prywatnie miłośnik black metalu, chce za wszelką cenę odnieść jakiś spektakularny sukces i powrócić do wcześniej wykonywanych obowiązków. Podczas pracy trafia na nierozwiązaną sprawę z 1991 roku. Po zapoznaniu się z aktami Volf spostrzega, że w dokumentacji brakuje kilku ważnych raportów. Tajemnicze morderstwo, do którego doszło w małej miejscowości Pasecki, położonej przy granicy czesko-austriackiej, prawdopodobnie jest powiązane z kolejną dość mroczną sprawą, która miała miejsce kilka dni później. Volf zamierza skonfrontować swoje ustalenia z Ondřejem Novotným, uczestniczącym wówczas aktywnie w rozwiązaniu tej niecodziennej zagwozdki. Obecnie mężczyzna jest jednym z czołowych polityków i kandydatem na przyszłego ministra spraw wewnętrznych. Tomáš niczym wytrawny gracz rozpoczyna swoje prywatne śledztwo i nie zważając na pozycję rozmówcy próbuje wyciągnąć z niego jak najwięcej informacji. Novotny, początkowo nastawiony sceptycznie do pytań policjanta, z czasem jednak postanawia podzielić się z nim historią sprzed ponad dwóch dekad. Czy Volf powinien jednak ufać przebiegłemu politykowi? Jakie tajemnice skrywali w tamtych czasach mieszkańcy Pasecek? Czy miały one związek z tragiczną, powojenną historią Krainy Szumawskiej?
Akcja powieści ,,Przedawnienie'' rozgrywa się w dwóch okresach czasowych. Pierwszy dotyczy prowadzonego aktualnie dochodzenia przez Tomáša Volfa o zapomnianej sprawie z 1991 roku. Drugi jest związany z postacią prominentnego polityka Ondřeja Novotnego i jego bezpośredniej relacji z wydarzeń, w których brał czynny udział. Bardziej szczegółowo jest opisana część retrospekcyjna, którą czytelnik, a także młody policjant poznaje z opowieści polityka. To z niej dowiadujemy się o tajemniczych morderstwach, które jak grom z jasnego nieba uderzyły w spokojną miejscowość przy granicy czesko-austriackiej, a także przybliżona nam zostaje tragiczna historia wysiedleń po zakończeniu II Wojny Światowej.
Dużym walorem tej powieści jest postać głównego bohatera Tomáša Volfa. To niezwykle ciekawa osobowość, wyglądem zupełnie nie przypominająca typowego policjanta. Śledczy jest fanem mocnych brzmień, ubiera się w sposób charakterystyczny dla miłośników black metalu, wprawiając często w osłupienie swoich rozmówców. Volf nie boi się podejmować ryzyka i pomimo skomplikowanej sytuacji zawodowej, nie rezygnuje z wcześniej zamierzonego planu. W trakcie rozmowy z Ondřejem Novotnym jest nieustępliwy, zadaje trudne pytania, stawia hipotezy i w najmniej spodziewanym momencie wykłada kawę na ławę, wywołując zaskoczenie nawet u tak doświadczonego interlokutora. Tomáš zdaje sobie bowiem sprawę, że czołowy czeski polityk nie jest z nim do końca szczery i podczas rozmowy zataja fakty, które mają ukryć prawdę o tym, co tak naprawdę stało się w 1991 roku. Swoją postawą udaje mu się jednak znaleźć odpowiedzi na nurtujące go pytania, a także poszukać odpowiednich paragrafów, świadczących o tym, że sprawa nie uległa jeszcze przedawnieniu.
W toku fabuły narrator w osobie Ondřeja Novotnego przybliża nam losy mieszkańców Pasecek po okresie II Wojny Światowej. Na tym przygranicznym terenie żyli ze sobą przez lata w zgodzie Czesi oraz Niemcy. Po klęsce III Rzeszy obszar ten został włączony do granic Czechosłowacji i w wyniku dekretu osoby pochodzenia niemieckiego zostały przymusem wysiedlone do kraju swoich przodków. Te wydarzenia stały się czarną kartą w historii tej ziemi. Odpowiedzialni za realizację tego postanowienia Czesi nie tylko bowiem ograbili swoich sąsiadów z majątku, ale także bardzo często dochodziło do śmiertelnych pobić, gwałtów na kobietach i psychicznym znęcaniu się nad niewinnymi cywilami. Wysiedlenia niemieckojęzycznej części Krainy Szumawskiej były zemstą czeskich patriotów za działania III Rzeszy w okresie wojennym.
Wątek kryminalny w ,,Przedawnieniu'' zadowoli z pewnością niejednego miłośnika tego literackiego gatunku. W Paseckach doszło bowiem do dwóch morderstw, które początkowo nie wydają się być ze sobą powiązane. Miejscowi policjanci działają w sposób opieszały, co wzbudza podejrzenia oddelegowanego do pomocy w tym śledztwie Novotnego. Dziwnie zachowują się także właściciele domu, u których tymczasowo znajduje schronienie przyszły polityk. Czytelnik wspólnie z młodym policjantem krok po kroku dochodzi do sedna tej zagadki. Kiedy wydaje się, że znamy już tożsamość sprawcy, wówczas Březina niczym rasowy twórca kryminałów wywraca wszystko do góry nogami, serwując nam ciekawe rozwiązanie - zaskakujące i skłaniające do refleksji.
Jeśli jeszcze nie udało wam się sięgnąć po czeskie krimi, to warto rozpocząć przygodę z twórczością naszych południowych sąsiadów od tej pozycji. W książce Březiny znajdziecie wszystkie te elementy, które świadczą o wysokiej jakości kryminału - interesującego śledczego, ciekawą fabułę z wątkiem historycznym w tle, zwroty akcji i finał, który wbije was w fotel. Mam nadzieję, że kolejna część cyklu będzie równie dobra, a może okaże się nawet lepsza od premierowej serii.
Jiří Březina
Wydawnictwo Afera
Premiera 10 maja 2018 roku
Liczba stron: 277.
Dziękuję bardzo Wydawnictwu Afera za udostępnienie egzemplarza powieści do recenzji i możliwość objęcia patronatu nad książką.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz